بایگانی دسته بندی: روانشناسی صنعتی و سازمانی

سرمایه روانشناختی مثبت(Positive psychological capital)

 

سرمایه روانشناختی مثبت (Positive psychological capital)به عنوان وضعیت مثبت و  رشد فردی است  که با خودکارآمدی  بالا، خوش بینی، امید  و تاب آوری  مشخص می شود ت(لوتانز و یوسف،۲۰۰۴).

مقدمه ای بر سرمایه روانشناختی مثبت

برای دهه ها روانشناسی عمدتاً با معالجه بیماری های و اختلالات روانی  روانی همراه بوده است ، اگرچه سایر زمینه های تحقیقی و کاربردی را  نیز در بر داشته امام تاکید بیشتر بر درمان اختلالات روانی  بوده است . در اواخر قرن بیستم ، رویکرد جدیدی تحت عنوان روانشناسی مثبت  در روانشناسی  معاصر محبوبیت پیدا کرد.

روانشناسی مثبت ، مطالعه عملکرد بهینه انسان است، تلاشی برای پاسخ به تعصب ذاتی در تأکید تاریخی روانشناسی بر بیماری روانی است تا سلامت روان (سلیگمن، ۲۰۰۲) ، عمدتاً با تمرکز بر دو هدف روانی فراموش شده اما کلاسیک:

الف: به افراد عادی کمک کنید تا زندگی پربارتر و پرمعناتر داشته باشند.

ب: تحقق کامل پتانسیل هایی که در انسان وجود دارد.

از آنجا که مارتین سلیگمن، رئیس پیشین انجمن روانشناسی آمریکا، روانشناسی مثبت را به عنوان مأموریت دوره ریاست خود برگزید ، تحقیقات تجربی و پیشرفت نظری در این زمینه پدید آمد.

دو شاخه جدید روانشناسی مثبت در دنیای صنعتی-سازمانی اجرا می شود.

الف :دانش سازمانی مثبت

توسط کیم کامرون و همکارانش بوجود آمده است(کامرون،دوتون و کوئین،۲۰۰۳) یک زمینه تحقیقاتی است که بر خصوصیات مثبت سازمان تأکید می کند و توانایی عملکرد آن در دوره های بحرانی را تسهیل می کند.

ب)رفتار سازمانی مثبت (POB)

  تحقیقات لوتانز  (لوتانر،۲۰۰۲) بر وضعیت های روانی مثبت تمرکز دارد که برای رشد باز است و در نگرش ، رفتارها و عملکرد کارکنان تأثیر دارد. با استفاده از ساختارهای روانشناسی مثبت و تحقیقات تجربی ، چهار منبع روانشناختی برای دستیابی به بهترین معیارهای ورود به رفتار سازمانی مثبت (POB) تعیین شده است: امید ، اثربخشی ، تاب آوری و خوش بینی و توسط لوتانز و همکارانش به عنوان سرمایه روانشناختی تعبیر شدند(لوتانز و همکاران،۲۰۰۴)  به طور تجربی مشخص شده که چهار ساختار سازنده سرمایه روانشناختی سازه اصلی و مرتبه دوم است که با رضایت و عملکرد در هر یک از مؤلفه، رابطه قوی تری دارد. (لوتانز و هماکران،۲۰۰۴؛ لوتانز و یوسف،۲۰۰۴؛ لوتانز ،یوسف و اوولیو،۲۰۰۷؛ لوتانز ، اوولیو،آوی و نرمتن؛۲۰۰۷)

چهار مؤلفهی سرمایه روانشناختی

الف) امید

امید به عنوان یک وضعیت انگیزشی مثبت تعریف می شود که در آن دو عنصر اساسی – احساس موفقیت عاملیت  (یا تعیین هدف محور) و مسیرها (یا برنامه ریزی فعالانه برای دستیابی به آن اهداف) در تعامل هستند.

ب) اثربخشی یا خودکارآمدی

خودکارآمدی به عنوان اعتماد به نفس فرد در  توانایی خود در دستیابی به هدف خاص در یک موقعیت خاص تعریف می شود.

ج)تاب آوری

تاب آوری در روانشناسی مثبت به عنوان روشی مثبت برای مقابله با مشکلات یا پریشانی تعریف شده است. از نظر سازمانی ، این توانایی برای بهبود اثرات استرس ، اضطراب ، عدم موفقیت ، تغییر یا افزایش مسئولیت پدیری کاربرد بسیاری دارد.

د)خوش بینی

سلیگمن از طریق تئوری اسناد  خوش بینی را  تعریف کرد (هایدر ، ۱۹۵۸). فرد خوش بین به عنوان شخصی تعریف می شود برای وقایع مثبت اسناد “درونی” یا “وضعیتی” ، برای ویژگی های ثابت و جهانی  دارد و برای  وقایع منفی اسنادی  “بیرونی” یا “موقعیتی” دارد ، نه اسنادهایی ثابت و خاص برای  وقایع منفی . خوش بینی در سرمایه روانشناختی به عنوان یک ساختار واقع گرایانه تصور می شود و بیان­گر این است که کارمند چه کاری را که می تواند یا نمی تواند انجام دهد . به همین ترتیب ، خوش بینی باعث تقویت کارآیی و امید می شود.

لوتانز (۲۰۱۴) به این چهار معیار اشاره دارد که منابع روانشناختی مثبت می¬باشند و و از  سرمایه روانشناختی به عنوان« قهرمان درون» یاد میکند.

جهت آشنایی کامل با این نظریه به قسمت  مبانی نظری سرمایه روانشناختی مثبت(Positive psychological capital) مراجعه کنید.

 

 فهرست محتوا:

۲-۲-۲-مبانی نظری سرمایه‌ی روان شناختی

۲-۲-۲-۱-مفهوم سرمایه‌ی روان شناختی

۲-۲-۲-۲-سرمایه روان شناختی و مؤلفه های آن

۲-۲-۲-۳-تفاوت‌ها و شباهت‌های مؤلفه های سرمایه‌ی روان شناختی

-سرمایه روان شناختی سازه ای مثبت نگر

الف- خود کارآمدی

ب- خوشبینی

ج-امید

د- تاب آوری

۲-۲-۲-۴-ویژگی‌های سرمایه‌ی روان شناختی

۱-سرمایه روان شناختی سازه‌ی محوری و مرتبه دوم

۲-سرمایه روان شناختی سازه ای متمایز و حالت گونه

۳-سرمایه روان شناختی و قابلیت رشد پذیری آن

بهداشت ، آموزش ، نظامی و ورزش- مورد استفاده قرار می گیرد.

۴-رابطه سرمایه روانشناختی با نتایج مختلف سازمانی

 ۴-۱-سرمایه روانشناختی با نگرش ، رفتارها و عملکرد مورد نظر کارکنان رابطه مثبت دارد.

۴-۲-سرمایه روانشناختی واسطه بین جو حامی و عملکرد کارمندان است